Mannheim’da Seyyid Rıza Anması: “Hakikatle yüzleşmeden barış mümkün değildir”

Almanya’nın Mannheim kentinde, Dersim lideri Seyyid Rıza ve yol arkadaşlarının idam edilişinin 88. yılı dolayısıyla bir anma programı düzenlendi.

Enver Enli (Mannheim)

FEDA- Avrupa Demokratik Alevi Federasyonu, Avrupa Dersim Dernekleri Federasyonu, Dersim İnşa Kongresi (DİK) ve NÇM-Mannheim-Mezopotamya Kültür Merkezi Mannheim’ın ortak organize ettiği etkinlikte, devlet arşivleri, tanıklıklar ve tarihsel belgeler ışığında Dersim Soykırımı ve yüzleşme çağrısı öne çıktı.

“Dersim unutmadı, unutturmayacak”

Mannheim NÇM’de gerçekleştirilen etkinliğin moderatörlüğünü Hasan Hayri Ateş üstlendi. Açılış, Alevi inancına uygun olarak Mehmet Yaman tarafından yapıldı. Programın ana konuşmacısı olan araştırmacı-yazar Mehmet Bayrak, Dersim tarihinin belgelerle konuşması gerektiğini vurguladı.

Bayrak, yürüttüğü çalışmalarda “Aleviler Türk kökenlidir” tezinin bilimsel gerçeklikle bağdaşmadığını belirterek, “Bütün yazarlık hayatım boyunca ezilen halkların yanında durdum. Belgesiz konuşmadım. Egemenlerin yazdığı tarihle değil, halkların hakikatiyle yüzleşmek zorundayız” dedi.

Tanıklıklar: “O günler hâlâ içimizde”

Etkinlikte sahne alan Ozan Ali Baran, Dersim Soykırımı dönemine ait aile tanıklıklarını anlattı ve ağıtlar seslendirdi. Baran, Nenesi Sarısaltık’ın yaşadığı zulmü aktarırken, “O günleri hâlâ yaşıyorum. Bu acılar anlatıldıkça, belgeler ortaya çıktıkça anlam kazanıyor” ifadesini kullandı.

Baran, Seyyid Rıza’nın idama götürülürken cellada “Saatimi oğluma verin” dediğini, buna rağmen oğlunun gözleri önünde asıldığını hatırlatarak, “Bu sadece bir idam değil, bir halkın hafızasına kazınmış bir kırılmadır” dedi.

“Dersim Kızılbaşlarına yönelik sistematik yok etme”

Hasan Hayri Ateş ise konuşmasında Ermeni Soykırımı başta olmak üzere tüm halklara karşı işlenen katliamları kınadı. Dersim’de yaşananların “Dersim Kızılbaşlarının kökünü kurutmaya dönük sistemli bir girişim” olduğunu belirten Ateş, yüzleşmeden barışın mümkün olmayacağını dile getirdi.

Belgelerle Dersim’in karartılmış tarihi

Konuşmalarda; Süleyman Nazif, Faik Ali Ozansoy, Cemal Kutay gibi figürler üzerinden dönem politikalarının izleri sürülürken, Sabiha Gökçen arşivi, 1925 gizli raporu, 1936 silahsızlandırma hamlesi, yasaklanan Kürt yayınları ve MİT bağlantılı kurumların faaliyetleri üzerine de ayrıntılı bilgiler paylaşıldı.

Bayrak, “Tarihin üzerindeki sis perdesi belgelerle kalktıkça, Dersim’in yalnız bırakılmışlığı daha görünür hale geliyor” dedi.

“Kardeşlik, birbirinin sırtına basarak kurulmaz”

Etkinlik Cahit Sıtkı Tarancı’nın “Memleket İsterim” şiirinin okunmasıyla sona erdi. Final mesajları ise barış, dayanışma ve ortak mücadele çağrısıydı:

“Halklar kol kola yürürse kardeşlik olur. Birbirinin sırtına basarak değil; temkinli iyimserlik, kararlı ve direngen duruşla…”

Programın sonunda lokma dağıtılırken, Mehmet Bayrak ve Hasan Hayri Ateş okurları için kitaplarını imzaladı.