Duyuru Panosu

Published on Temmuz 23rd, 2025

0

Aslan Payı / Para Şêr / Der Löwenanteil


Son zamanlarda, çocuk/genç kitaplarına, romanlarına epey bir ilgi var. Yayınevi olarak bu talepleri elbette görmezden gelemeyiz. Yazarımız İskan Tolun bütün çalışmalarını dondurup, yarıda bıraktı ve bu (Kürtçe) çocuk/genç romanına ağırlık verdi. Para Şêr, yani Aslan Payı çok yakında okuyucuyla buluşacak.

Yazarımızın bu yeni romanının, oldukça şiirsel bir akıcılığı vardır. Roman kurgu da olsa, tarihseldir. Yazar, eşsiz üslubu ve kendine has kalemiyle, kıtlık dönemini, Amerika menşeli patatesin popüler olduğu dönemi ve yüzeysel de olsa eski çağlarda yaşamış birçok halkların/inançların geleneklerini dile getirirken, Apollon gibi, Gilgameş gibi, fedakâr Kral Usînara gibi efsanelere de değinmiş.

Dolayısıyla yazarımız, eski dönemde iç içe yaşamış farklı kültürlerden, inançlardan olan insanları sevgi ve saygı çerçevesinde ele alıp harika bir roman kurgulamış. Esprili şiirlerle dolu olan bu roman, çocukları/gençleri güldürüyor, gönendiriyor, eğlendirerek düşündürüyor ve en önemlisi geleceğimiz olan bu çocuklarımızın/gençlerimizin geleceğe umutla bakmalarını ve aynı zamanda da okuyup tarihe merak salmalarını büyük bir ustalıkla sağlıyor. Romanın tarihselliği, şiirselliği, felsefi yanı ve esprili anlatım tarzı alabildiğine güçlüdür.

Burada sanatın yerini, önemini ve nasıl işlendiğini de göz önünde bulundurursak, yazarlarımızın değerini çok daha iyi anlarız.

Yazarımız İskan Tolun bu kez; iki küçücük çocuğuna hem analık hem de babalık eden bir oduncunun görece hazin hikâyesini, esprili bir üslupla ve düşündüren, neşeli şiirlerle, özene bezene işlerken; farkında mıdır bilinmez ama çocuk edebiyatında yepyeni bir yol açmış olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

Nitekim bir eser, ne denli insan kokarsa, ne denli insan yaşamının girinti çıkıntılarını dile getirirse, doğa ile sarmaş dolaş olursa o oranda başarılıdır. Bunu, yazarımızın her eserinde görebiliyoruz. Sanatın egemenliği kendi çizgileriyle sınırlıdır ve doğayı, insanı olduğu gibi verme anlamına da gelmez. Yazarımız bunun da bilincindedir. Sanatçı, kendini ortaya koyup, bir yaşayış anlayışını, bir düşünce biçimini çarpıtmadan, içinden geldiği gibi esere geçirmeyi başarırsa, iyi bir sanatçıdır. Nitekim, yazarımızın usta bir sanatçı olduğunu; her eserinde olduğu gibi Para Şêr/Aslan Payı romanını incelerken de anlamak mümkün.

Para Şêr, bir minyatür inceliğini, süslülüğünü bir yontuda bulmak gibidir; ya da çok iyi bir ressamın elinden çıkmış güzel bir resimde doğada görülen biçimiyle okunacak gibi, fevkalâde bir romandır. Evet, defalarca okunacak bir roman olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

Söz konusu romandan kısa bir kesit bunu doğrulamaya yeterli olacaktır:

Xalê Sado êdî hertim, di ber xwe de, bi kêf û coş digot:

“Şikir ji xwedê re, zarokên min dixwînin.

Wê bivin efendî û pêşîya xwe baş bivînin.

Ahmo laîke bive doktor û Çelo jî bive ébûqat.

Ez ê hingê ji wan re bikrim du dest cilê bi qerewat.”

Lê, ji kêfa re hertim, hêstir diketin çavê wî û girînê wî dihat.

“Tu kurmacîya xwe ji bîra nekî, eger baş nizanî, divê zêdekî…”

(CEGERXWÎN)

Not:

Modern dengbêj olarak tanınmış usta yazarımız İskan Tolun; imza attığı bir düzineyi aşkın Türkçe kitabın/romanın yanı sıra, daha önce, anadili olan Kürtçe dilinde de (çocuklar ve gençler için) hârika bir kitap ve bir de roman yazmıştı: Rovîyê Xasûk-Peyvên Felsefesi û Çîrok ve Gavanê Kal. Ve, kitabını yoğun istek üzerine Verdammnis ile Deniz’ Utopie romanları gibi Almanca olarak da yayımlamıştık: Der schlauer Fuchs-Philosophische Worte und Geschichten. Yazarımızın sırada hazır bekleyen Türkçe eseri:

Manzaradan Parçalar (Seçkin Kitapların Özeti)

Bizi takip ediniz. Görüşmek dileğiyle!..

Ozan Yayıncılık ve Babıali Kitaplığı


Der Löwenanteil / PARA ŞÊR

In letzter Zeit gibt es ein großes Interesse an Kinder- und Jugendbüchern bzw. -romanen. Als Verlag können wir diese Nachfrage natürlich nicht ignorieren. Unser Autor İskan Tolun hat all seine anderen Arbeiten auf Eis gelegt und sich ganz auf diesen (kurdischen) Kinder- und Jugendroman konzentriert. „Para Şêr“, also „Der Löwenanteil“, wird schon bald die Leserinnen und Leser erreichen.

Der neue Roman unseres Autors zeichnet sich durch einen ausgesprochen poetischen Erzählfluss aus. Auch wenn es sich um einen fiktionalen Roman handelt, ist er historisch geprägt. Mit seinem einzigartigen Stil und seiner unverwechselbaren Handschrift schildert der Autor die Zeit der Hungersnöte, die Phase, in der die aus Amerika stammende Kartoffel populär wurde, sowie – wenn auch oberflächlich – die Traditionen vieler Völker und Glaubensrichtungen aus der Antike. Dabei nimmt er auch Bezug auf Legenden und Mythen wie Apollon, Gilgamesch und den selbstlosen König Usînara.

Unser Autor hat somit ein großartiges Werk geschaffen, in dem er Menschen unterschiedlichster Kulturen und Glaubensrichtungen, die in früheren Zeiten eng miteinander lebten, mit Liebe und Respekt darstellt. Der Roman ist voller humorvoller Gedichte, bringt Kinder und Jugendliche zum Lachen, berührt sie, unterhält sie und regt gleichzeitig zum Nachdenken an. Vor allem aber gelingt es dem Autor mit großer Meisterschaft, unseren Kindern und Jugendlichen – also unserer Zukunft – Hoffnung für die Zukunft zu geben und zugleich ihr Interesse an Geschichte zu wecken. Die historische Tiefe, die poetische Sprache, die philosophische Dimension und der humorvolle Erzählstil des Romans sind von bemerkenswerter Stärke.

Wenn man dabei auch die Rolle, die Bedeutung und die Verarbeitung von Kunst in diesem Werk berücksichtigt, erkennt man den wahren Wert unserer Autorinnen und Autoren umso deutlicher.

Unser Autor İskan Tolun erzählt diesmal mit viel Feingefühl und liebevoller Sorgfalt die teils traurige Geschichte eines Holzfällers, der zugleich Mutter und Vater für seine zwei kleinen Kinder ist – und das in einem humorvollen Stil, mit nachdenklich stimmenden und heiteren Gedichten. Ob ihm das selbst bewusst ist oder nicht, lässt sich schwer sagen, doch eines können wir mit Sicherheit behaupten: Er hat damit einen ganz neuen Weg in der Kinderliteratur eingeschlagen.

Tatsächlich gilt: Ein Werk ist umso erfolgreicher, je mehr es nach Menschlichkeit „duftet“, je authentischer es die Höhen und Tiefen des menschlichen Lebens einfängt und je stärker es mit der Natur verflochten ist. Genau das können wir in jedem einzelnen Werk unseres Autors beobachten. Die Kunst ist in ihrer Ausdruckskraft durch ihre eigenen Linien begrenzt – sie bedeutet nicht zwangsläufig, die Natur oder den Menschen eins zu eins abzubilden. Unser Autor ist sich auch dessen sehr wohl bewusst. Eine wahrer Künstler*in ist jemand, der oder die es vermag, sich selbst mit einem Lebensgefühl, einer Denkweise, unverfälscht und ganz aus dem Inneren kommend in das Werk einzubringen. Und genau das gelingt unserem Autor meisterhaft. Wie in all seinen bisherigen Werken wird auch beim Lesen des Romans Para Şêr / Der Löwenanteil deutlich, dass wir es mit einem wahren Künstler zu tun haben.

Para Şêr ist wie das Entdecken der Feinheit und Zierlichkeit einer Miniatur in einer Skulptur – oder wie ein wunderschönes Gemälde aus der Hand eines großartigen Malers, das sich mit seinen Formen so lesen lässt, wie man sie in der Natur sieht. Kurz gesagt: ein außergewöhnlicher Roman. Ja, man kann mit voller Überzeugung sagen, dass es sich um einen Roman handelt, den man immer wieder lesen möchte.

Ein kurzer Auszug aus dem Roman genügt, um dies zu bestätigen:


Para Şêr

Xalê Sado êdî hertim, di ber xwe de, bi kêf û coş digot:

Onkel Sado sagte immer wieder voller Freude und Begeisterung zu sich selbst:

“Şikir ji xwedê re, zarokên min dixwînin.

„Gott sei Dank, meine Kinder gehen zur Schule.

Wê bivin efendî û pêşîya xwe baş bivînin.

Möge etwas aus ihnen werden, und mögen sie ihren eigenen Weg auf gute Weise gehen.

Ahmo laîke bive doktor û Çelo jî bive ébûqat.

Dem Ahmo gebührt es Arzt zu werden und Çelo wird ein Rechtsanwalt.

Ez ê hingê ji wan re bikrim du dest cilê bi qerewat.”

Dann werde ich ihnen zwei Anzüge mit Krawatte aus feinem Stoff kaufen.”

Lê, ji kêfa re hertim, hêstir diketin çavê wî û girînê wî dihat.

Doch trotz seiner Freude trat ihm oft ein Schleier in die Augen, und seine Tränen stiegen auf.

“Tu kurmacîya xwe ji bîra nekî, eger baş nizanî, divê zêdekî…”

„Vergiss deine Muttersprache nicht – wenn du es nicht gut kannst, musst du es umso mehr lernen…“

(CEGERXWÎN)

Anmerkung:

Unser Meisterautor İskan Tolun, bekannt als moderner Dengbêj, hat neben einem Dutzend türkischer Bücher und Romane zuvor auch in seiner Muttersprache Kurdisch ein wunderbares Buch und einen Roman für Kinder und Jugendliche verfasst: Rovîyê Xasûk – Peyvên Felsefesi û Çîrok und Gavanê Kal.

Auf vielfachen Wunsch wurde sein Buch, ebenso wie die Romane Verdammnis und Deniz’ Utopie, auch auf Deutsch veröffentlicht: Der schlaue Fuchs – Philosophische Worte und Geschichten.

Das nächste türkische Werk unseres Autors wartet bereits fertig darauf, veröffentlicht zu werden:

Manzaradan Parçalar (Seçkin Kitapların Özeti)

Szenen aus der Landschaft (Kurzfassungen bedeutender Werke)

Folgen Sie uns. Auf ein baldiges Wiedersehen!..

Ozan Yayıncılık und Babıali Kitaplığı

Para Şêr

Di van demên dawî de, pir lê pirsîn û éleqeyeke mezin, ji pirtûkên zarokan/ciwanan re heye. Em wek pirtûkxane, gelek car bi daxwazîyên xwendevanên xwe re nagihîjin. Ji ber vê yekê; nivîskarê me, birêz İskan Tolun dev ji hemî karên xwe berda û dest bi romana xwe ye ku, ji bo zarok û ciwana amade kiribû; lê ji ber hinek karê lêkolînî nivco mabû, kir.

Niha roman qedîya: Para Şêr. Em ê di demeke kin de biweşînin û wê li hemî pirtûkxana û li ser platformên înternetê de cih ê xwe bigre; wek hemî pirtûkên (16 pirtûk) wî. Ji ber ku piçek derengî bûbû, gelek xwedevanên wî bi israr, li vê romanê dipirsîn:

“Ka Para Şêr. Gelo Para Şêr derket? Gelo wê kengê Para Şêr derkeve?”

Bi rastî jî, Para Şêr romaneke bi nirx, pir hêjaye. Xwendevanan ji kena zikopişto dike, wan ji kêfa dixeriqîne. Ev roman; her çi qa ku xeyalî be jî, felsefî, dîrokîye û bi zimanekî şairî, henekî hetîye nivîsandin; wek ku meriv helbesta bi ahengî bixwîne, di herike. Ji xwe nivîskar, di gelek cîyade, bi wî zimanê xweyî şairî, gelek helbestên hê nû, pir hêja, bi kar anîye. Û li gorî bûyeran jî, gelek resm/wêne yên hêja û delal dîyar kirîye. Bi kurtasî ev roman, pir dewlemend de; mîna bûkekê xemilandîye!..

Nivîskarê me birêz İskan Tolun, ku wek şairê modern tê naskirin, berê jî du pirtûkê zaroka/ciwana nivîsî bû: Rovîyê Xasûk-Peyvên Felsefesi û Çîrok û Gavanê (Roman) Kal. Û li ser daxwazîya, me pirtûka wî, wek romana Verdammnis û Deniz’ Utopie, bi zimanê Almanî jî weşand: Der schlauer Fuchs-Philosophische Worte und Geschichten.

Belê, vê neqlê, nivîskarê me, çîroka êzingwanekî éxtîyar û du kurê wî yî piçûçik diyarî xwendevanên xwe yî hêja û delal dike. Ji dîrokê dest pê dike, heta xelayîyê û heta tê, hinga ku kartolên Émerikî populer bûn. Ji xwe ev roman dîrokîye. Tê zanîn ku, berê jî, gelek kultur û bawerîyên cûda di nav hev de jîyan dikirin. Nivîskarê me bi rêzdarî, wek fîlozofekî qala wan dema jî dike.

Ji Apollon bigre, heta ku tê, wî Şah/Qral Usînara yê  fedakar. Û ew Gilgameş’ê bi navûdenge jî, ji bîr nekirîye. Bi kurtasî qala gelek efsaneyên dîrokî dike. Ev roman, her çi qa ku zaroka/ciwana bi kêf di kenîne, hew qa dike ku ji bo jîyaneke baş û serkeftî, pêşîya xwe bivînin, bifikrin û bala xwe bidin ser xwendinê, dîrokê!..

Êzingvanê meyî extîyar; di wê feqîrîyê de, tinebûnê de, dev ji karê xwe bernade, didomîne û zarokên xwe yî piçûçik jî qet îhmal nake. Wan bi haweyekî xweyî dike; lê dîyare ku pir delal. Ev sebir, cewher ji ku tê? Bi rastî jî, di virde hunera nivîskar pir muhîme. Belê, hêjaye ku mirov li ser bifikire. Êdî em galkirinê qut bikin û wesfa romanê, wisa pir dûvedirêj nekin. Ji xwe ev yek, ne pir pêwîste jî. Ji ber ku nimûna romanê li jêre. De keremkin, em tev bi hev re, qêtek ji nimûna romanê (Para Şêr), bixwînin…

Xalê Sado êdî hertim, di ber xwe de, bi kêf û coş digot:

“Şikir ji xwedê re, zarokên min dixwînin.

Wê bivin efendî û pêşîya xwe baş bivînin.

Ahmo laîke bive doktor û Çelo jî bive ébûqat.

Ez ê hingê ji wan re bikrim du dest cilê bi qerewat.”

Lê, ji kêfa re hertim, hêstir diketin çavê wî û girînê wî dihat.

“Tu kurmacîya xwe ji bîra nekî, eger baş nizanî, divê zêdekî…”

(CEGERXWÎN)

Nîşe:

Pirtûka di rêzêde, bi zimanê Tirkî:

Manzaradan Parçalar (Seçkin Kitapların Özeti)

Bimînin di nav xêr û xweşîyê de!..

Me bișopînin. Silav û rêz!..

Ozan Yayıncılık û Babıali Kitaplığı

Tags: ,


About the Author



Comments are closed.

Back to Top ↑