Published on Aralık 18th, 2025

Kuyu tipi hapishanelere karşı kampanya: UPOTUDAK uluslararası çağrı yaptı

Uluslararası Politik Tutsaklarla Dayanışma Komitesi (UPOTUDAK), Türkiye’deki S ve Y Tipi hapishanelerde artan tecrit ve izolasyon uygulamalarına karşı Avrupa’da kampanya başlattı. Komite, kuyu tipi hapishanelerin kapatılmasını ve politik tutsaklara özgürlük sağlanmasını talep ediyor.

Türkiye’de devrimci tutsakların direnişleriyle şekillenen hapishaneler tarihi, devletin toplumsal muhalefeti bastırma politikasına karşı en önde gelen alanlardan biri olmaya devam ediyor. 19–22 Aralık 2000 tarihinde gerçekleştirilen operasyonla birlikte hayata geçirilen F tipi uygulamalarla başlayan ağır tecrit süreci, son yıllarda daha da sertleştirilerek kuyu tipi diye adlandırılan S ve Y tipi hapishanelerle yeni bir boyut kazandı.

Bu yeni tip hapishanelerde tutulan politik tutsaklar, günün 22,5 ila 23 saatini tek veya en fazla üç kişilik hücrelerde geçiriyor. Hava almanın neredeyse imkânsız olduğu bu hücrelerde pencereler metal levhalarla kapatılmış durumda ve içerideki yaşam alanı son derece dar. Hücreler 7/24 kamera ile izleniyor ve sosyal etkileşim sıfıra indirgenmiş durumda.

2021 yılından bu yana Türkiye genelinde 22 Y tipi ve 7 S tipi olmak üzere toplam 51 kuyu tipi hapishane açıldı. Bu yapılar sosyal izolasyon, yalnızlaştırma, ağır tecrit ve psikolojik yıkım amaçlı olarak tanımlanıyor.

İşkencenin ve izolasyonun yeni biçimi

Kuyu tipi hapishanelerde yaşanan hak ihlalleri sistematik bir biçim almış durumda. Hasta tutsakların tedavilerinin engellenmesi, hastane ve mahkeme sevklerinde fiziksel şiddet, çıplak arama, süngerli odalarda tutulma, cinsel şiddet, görüş ve iletişim yasakları en yaygın uygulamalar arasında yer alıyor. Devrimci yayınevlerinden gelen kitapların tutsaklara verilmemesi, 10 kitap ve 2 kalem sınırlaması, mektuplara keyfi yasaklar getirilmesi ve berber bulunmaması da izolasyonu derinleştiren uygulamalar olarak öne çıkıyor.

Bu koşullar, yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda psikolojik yıkımı hedefleyen sistematik bir tecrit politikasının parçası olarak değerlendiriliyor.

Kampanya uluslararası dayanışmaya açıldı

Tüm bu ihlallere karşı, Uluslararası Politik Tutsaklarla Dayanışma Komitesi (UPOTUDAK), Kasım 2025’te “Kuyu Tipi Hapishaneler Kapatılsın” başlığıyla bir kampanya başlattı. Kampanya kapsamında Avrupa’daki demokratik çevrelere, göçmen emekçilere, enternasyonalist yapılara ve antifaşist güçlere dayanışma çağrısı yapıldı.

UPOTUDAK’ın kamuoyuna duyurduğu talepler arasında kuyu tipi hapishanelerin kapatılması, tecrit ve izolasyon politikalarının tüm biçimleriyle sona erdirilmesi, hapishanelerin bağımsız insan hakları kuruluşlarına açılması, yaşanan hak ihlallerinden Adalet Bakanlığı’nın sorumlu tutulması ve tüm politik tutsaklara özgürlük yer alıyor.

Komite, Avrupa’daki tüm demokratik ve ilerici çevreleri, politik tutsakların sesi olmaya ve kuyu tipi hapishanelere karşı yürütülen mücadeleyi sahiplenmeye çağırıyor.